Birol BOZKURT
Türkiye’nin 90’lı yıllarda yaşadığı üçlü kur dönemi, Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde yeniden Türkiye’nin gündemine geldi. Belirsizlik ortamı ve Döviz Korumalı Mevduat’ın (KKM) kur üzerinde yarattığı suni baskı, buna ek olarak bankalara uygulanan döviz kısıtlamalarının da etkisiyle, piyasada üç farklı döviz kurunun oluşmasına neden olmuştur. pazar, yani Merkez Bankası, bankalar ve Kapalıçarşı.
Pazarda roller değişti
Seçimlerin ardından Mehmet Şimşek’in ekonomi yönetimine geçmesi, finans piyasalarını yakından tanıyan Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankası Başkanı olarak atanması ve verilen rasyonel yere dönmemiz gerektiği mesajları görünüyor. piyasalarda karşılık bulmuştur.
Döviz kuru üzerindeki baskının kalkmasıyla birlikte piyasalarda oluşan üçlü kur sona erdi. Kapalıçarşı’da şu anda dolar kuru bankalar altında şekilleniyor. Nitekim seçim öncesi bankalarda yüzde 5’i aşan alım satım farkı gerilemeye başladı. Bankalarda bu makas ortalama yüzde 2’ye düşürüldü.
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz bankacılık kaynağı, “TL mevduat faizlerinin yüzde 50’lere çıkması yanında bankacılık sisteminin kendi haline bırakılması nedeniyle döviz talebi azaldı. Döviz çıkışlarının bir ölçüde hızlandığını görüyoruz. Bu da kur üzerindeki baskıyı hafifletiyor. Ancak yine de tedbirli olmamız gerekiyor, kalıcı olacağını düşünmüyorum” dedi.
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, seçim öncesi üçlü kurun bir belirsizlik ortamında ortaya çıktığına dikkat çekerek, “Seçim sonrası hükümetin kurulması, ekonomi yönetiminin kurulması ve normalleşmenin ilanı ile birlikte , belirsizlik ortadan kalktı ve döviz kurunun normalleştiğini gördük.
Bankaların kur üzerindeki baskıyı kaldırmasıyla kur normal seviyelerine döndü. Böylece fark ortadan kalktı. Bunun sonucunda vatandaşlar döviz ihtiyaçlarını bankalardan karşılamaya başladı.
Şu anda dolar/TL kapalı piyasada 23,28 seviyesinde işlem görüyor. Bankalarda 5-10 kuruş daha fazla. Bunun yanı sıra vatandaşların nakit ihtiyacının olması ve bayramda döviz bozduran kişi sayısı da doların bir derece düşmesine neden oldu. Bu da bedestenden döviz talebinin azalmasına neden oldu.”
“Bayramdan sonra dolar/TL 25 oluyor”
Merkez Bankası’nın alacağı faiz kararına ilişkin konuşan Yıldırımtürk, “Merkez Bankası’nın faiz artıracağı, dövizin düşeceği söylentisine katılmıyorum. Oranın %14’e çıkarılmasını bekliyorum. Kademeli bir ilgi döngüsü olacağını düşünüyorum. Bayramdan sonra doların 25 lirayı bulmasını bekliyorum” dedi.
Banka kaynakları da Merkez Bankası’nın faiz oranlarını yüzde 20’ye yükseltmesini ve faiz artırım döngüsüne girildiği mesajını vermesini beklediklerini belirtiyor. Aksi takdirde piyasada çok sert tepki olacağını söyleyen bankacılık kaynağı, Merkez’in faiz kararı ve açıklamalarının yerine getirilmemesi durumunda Türkiye’ye şans tanımak isteyen yabancı yatırımcının hayal kırıklığına uğrayacağını söylüyor.
Merkez Bankası’nın net rezervi arttı
Merkez Bankası’nın net rezervleri de toparlanmaya başladı. Buna göre, Banka’nın net rezervi 9 Haziran haftasında eksi 3,17 milyar$’a yükseldi. Net rezervler ise bir önceki hafta eksi 5,7 milyar$ ile tarihi düşük seviyeye geriledi. Hatta bugün açıklanacak rezervlerde bu rakamın daha da yukarılara çıkması bekleniyor.
Brüt rezervler 9 Haziran haftasında 99,8 milyar dolara geriledi. Önceki hafta bu rakam 100,5 milyar dolardı. TCMB’nin döviz rezervleri 58,2 milyar dolardan 57 milyar 790 milyon dolara geriledi. Altın rezervleri 42 milyar 246 milyon dolardan 41 milyar 993 milyon dolara geriledi. 9 Haziran haftasında net rezervler eksi 5,7 milyar dolardan eksi 3,2 milyar dolara yükseldi. Takaslar hariç net rezervler eksi 61,2 milyar dolardan eksi 59,9 milyar dolara yükseldi.
“Merkez yabancıyla dirsek temasında”
Danıştığımız bankacılık kaynağı, Merkez Bankası’nın yabancı yatırımcılarla temasa geçtiğini belirterek, şöyle devam etti: “Yatırımcılar Merkez Bankası’na şans tanıma eğiliminde. Merkez Bankası’nın beklentileri karşılayan bir faiz artırımı ve söz konusu sürecin devamına ilişkin bir açıklama yapması durumunda bu yatırımcılar belirsizliği yerinde bir şekilde sonlandıracaktır.
Yabancı yatırımcılar satış tarafında olmak istemiyor. Ancak satın alan tarafta olmak için atılan adımları görmek istiyor. Genel durum şimdilik tarafsız kalma tarafında diyebilirim. Yabancı yatırımcıların gelmesiyle birlikte dolarda bir miktar düşüş olabilir ama hisselerin geri dönmesine biraz daha zaman olduğunu düşünüyorum.”
